วันนี้เราอยากชวนทุกคนมาพูดถึงเรื่องราว ‘ความสัมพันธ์’ ของมนุษย์ เรื่องราวที่หลายๆ คนมองว่าเป็นเรื่องสำคัญอีกอย่างหนึ่งของชีวิต ถึงขนาดที่บางคนมองว่าความสัมพันธ์สมบูรณ์แบบนั้นเป็นเป้าหมายหลักของชีวิต เพื่อให้เข้าใจตรงกันวันนี้รูปแบบความสัมพันธ์ที่เราจะพูดถึงคือ ‘ความสัมพันธ์เชิงโรแมนติก’ หรือ ‘Romantic Relationship’ นั่นเอง
แต่ก่อนที่เจาะลึกลงไปในความสัมพันธ์หลากมิติในวันนี้ เรามาทำความเข้าใจความหมายของความสัมพันธ์กันเสียก่อน ความสัมพันธ์หมายถึงวิธีการที่คนสองคนหรือมากกว่านั้นปฏิบัติต่อกันหรือจัดการซึ่งกันและกัน ซึ่งค่านิยมในสังคมส่วนใหญ่บนโลกนี้ ‘ความสัมพันธ์แบบมีคู่ครองเดียว’ หรือ ‘Monogamy’ เป็นรูปแบบความสัมพันธ์ถูกยอมรับอย่างแพร่หลายมากที่สุด
ความจริงแล้วนอกเหนือจากความสัมพันธ์รูปแบบนี้แล้วบนโลกของเรายังมีความสัมพันธ์อีกหลายรูปแบบที่เกิดขึ้นเพื่อรองรับความรักที่หลากหลายของมนุษย์ ไม่ว่าคุณจะเคยรู้จักหรืออยู่ในความสัมพันธ์รูปแบบอื่นๆ หรือไม่ แต่วันนี้เรารวบรวมความสัมพันธ์หลากมิติกว่า 12 ประเภทมาให้ทุกคนได้ทำความรู้จักแล้ว จะมีความสัมพันธ์แบบใดบ้างไปดูกัน!
Monogamous
เราเริ่มต้นที่รูปแบบความสัมพันธ์สุดคลาสสิกอย่าง ’Monogamous’ หรือ ‘Monogamy’ ที่หมายถึงความสัมพันธ์แบบมีคู่ครองคนเดียว ความสัมพันธ์ประเภทนี้คือการที่คนสองคนนั้นตกลงที่จะผูกมัดซึ่งกันและกันโดยเฉพาะในด้าน ‘ความรัก’ และ ‘กิจกรรมทางเพศ’
ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วคู่รักแบบ Monogamy นั้นจะมีพัฒนาที่เรียกว่า ‘การยกระดับความสัมพันธ์’ หรือ ‘Relationship Escalator’ โดยเริ่มจากการจีบ > เดท > มีเพศสัมพันธ์ > คบกัน > อยู่ด้วย > แต่งงาน > มีลูก ซึ่งเป็นการพัฒนาความสัมพันธ์ที่สอดคล้องไปกับรูปแบบความสัมพันธ์นี้
Non-Monogamous
รูปแบบตรงกันข้ามของความสัมพันธ์แบบ Monogamy ก็คือ ‘Non-Monogamous’ หรือการมีคู่รักหลายคน ความสัมพันธ์รูปแบบนี้เป็นความสัมพันธ์ที่มีคู่รักหรือคู่นอนมากกว่าหนึ่งคน ซึ่ง Non-Monogamous นั้นมีรูปแบบความสัมพันธ์ที่สามารถแยกออกไปได้อีก ไม่ว่าจะเป็นในเชิงของการมีเพศสัมพันธ์อย่างด้วยความยินยอมหรือ ‘Open Relationship’ หรือในเชิงความสัมพันธ์โรแมนติกที่เรียกว่า ‘Polyamory’
โดย Tarynn Dier นักบำบัดโรคเพศทางเลือกได้กล่าวไว้ว่าสำหรับบางคนในความสัมพันธ์รูปแบบนี้จำเป็นต้องมีบุคลิกที่แตกต่างกันไปในแต่ละความสัมพันธ์ เพื่อตอบสนองความต้องการที่แตกต่างของพวกเขา และที่สำคัญอย่ามองว่า Non-Monogamous นั้นไม่จริงจังเพราะพวกเขานั้นให้ความสำคัญในความสัมพันธ์คู่รักหลายคนไม่ต่างจาก Monogamy แค่พวกเขามีแนวทางปฏิบัติที่ต่างออกไป
Kink
‘Kink’ เป็นอีกหนึ่งความสัมพันธ์ที่เริ่มกลายมาเป็นที่รู้จักของคนทั่วไปเพราะมีสื่อจำนวนมากกำลังตีแพร่และทำให้ความสัมพันธ์รูปแบบนี้เป็นปกติที่สุด เพราะ Kink คือความสัมพันธ์ที่มีกิจกรรมทางเพศที่ถูกมองว่าอยู่เหนือบรรทัดฐานของคนทั่วไป แต่ที่สำคัญที่เราอยากไฮไลต์ก็คือ ‘การสื่อสาร’ และ ‘ความไว้วางใจ’ ที่คู่รักหรือคู่นอนต้องมีความชัดเจนให้กันเสมอ
ความสัมพันธ์รูปแบบนี้เริ่มมีมากขึ้นในสังคมเพราะว่ามันสร้างความผูกพันและความใกล้ชิดระหว่างคู่รัก นอกจากนั้นไม่ใช่ความเจ็บปวดหรือความสุขเท่านั้นที่หลายๆ คนเริ่มหันมามีความสัมพันธ์แบบนี้แต่มันยังช่วยผ่อนคลายและบำบัดได้ด้วย (สำหรับบางคน) ที่สำคัญไม่ว่าคุณจะเป็น Monogamous หรือ Non-Monogamous ก็อาจจะมีความสัมพันธ์รูปแบบนี้ได้เช่นกัน
Long Distance
อีกหนึ่งความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นมากมายในยุคที่อินเทอร์เน็ตเฟื่องฟูอย่างความสัมพันธ์แบบ ‘Long Distance’ หลายๆ คนอาจเคยผ่านความสัมพันธ์รูปแบบนี้แต่หลายๆ คนก็ไม่ ความสัมพันธ์รูปแบบนี้คือความสัมพันธ์ที่คนรักไม่ได้อยู่ในสถานที่ ประเทศ หรือเมืองเดียวกัน ถึงแม้ในสมัยนี้เราสามารถติดต่อคนรักได้ด้วยโซเชียลมีเดียและเทคโนโลยีต่างๆ แต่ก็เป็นเรื่องยากหากพูดถึง ‘ความใกล้ชิด’ มีหลายคู่รักที่ความสัมพันธ์แบบ Long Distance นั้นเป็นช่วงเวลาสั้นๆ แต่ก็มีหลายคนตกลงปลงใจแต่งงานกัน
Rebound
หากคุณเคยได้ยินประโยคที่ว่า “หาคนใหม่ เพื่อลืมคนเก่า” นั่นแหละความสัมพันธ์แบบ ‘Rebound’ ความสัมพันธ์รูปแบบนี้คือการที่หาใครคนใหม่มาเพื่อลบอดีตอันเจ็บปวดของคุณ หรือคุณอาจจะเป็นคนที่ตกเป็นเครื่องมือเพื่อลืมคนเก่าของเขาคนนั้น เพราะความสัมพันธ์รูปแบบนี้สามารถทำให้หลีกหนีความรู้สึกด้านลบที่เกี่ยวข้องกับการเลิกรา เช่น ความเจ็บปวด ความเจ็บปวด ความเศร้าโศก และความสูญเสียจากความสัมพันธ์ในอดีตได้
แต่สุดท้ายแล้วความสัมพันธ์รูปแบบนี้อาจจะยุ่งเหยิงได้หากทั้งสองคนไม่เปิดใจคุยกันตรงๆ และฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งนั้นคาดหวังจากความสัมพันธ์ระยะสั้นนี้มากเกินไป ซึ่งมีนักวิชาการทางด้านเพศและความสัมพันธ์หลายคนออกมาบอกว่าส่วนใหญ่ความสัมพันธ์รูปแบบนี้มักจะจบลงได้ไม่สวย!
Friends with Benefits
มาต่ออีกหนึ่งรูปแบบความสัมพันธ์ที่มีชื่อแสนคุ้นหูอย่าง ‘Friends with Benefits’ เป็นความสัมพันธ์ที่เกิดขึ้นและดำเนินไปโดยไม่ได้กำหนดสถานะ เมื่อคนสองคนยกระดับมิตรภาพของพวกเขาไปอีกขั้นด้วยการมีเพศสัมพันธ์แบบสมัครใจ ความสัมพันธ์ประเภทนี้ช่วยให้เรามีมิตรภาพและเซ็กส์โดยไม่ต้องคาดหวังถึงข้อผูกมัดและการแบ่งปันในความสัมพันธ์เหมือนความสัมพันธ์รูปแบบอื่น
การมี Friends with Benefits นั้นถือเป็นเรื่องปกติในหลายๆ สังคมในปัจจุบัน แต่ถ้าคุณต้องการสนุกและฟีลกู๊ดกับความสัมพันธ์รูปแบบนี้คุณต้องสร้างขอบเขตในความสัมพันธ์ขึ้นมา และซื่อสัตย์เกี่ยวกับสิ่งที่คุณต้องการในความสัมพันธ์นี้ เพื่อไม่ให้คุณถลำลึกไปมากกว่าการเป็น Friends with Benefits กับพาร์ทเนอร์ของคุณ
Just for Now
‘Just for Now’ เป็นความสัมพันธ์เชิงโรแมนติกแบบสบายๆ อีกรูปแบบหนึ่ง และหากพูดถึงความสัมพันธ์รูปแบบนี้เชื่อว่าหลายๆ คนคงไม่คุ้นหูเท่าไหร่นัก เพราะ Just for Now เป็นความสัมพันธ์แบบ ‘แค่ชั่วคราว’ ของคนสองคนไม่ต้องการมองหาความสัมพันธ์ที่มีข้อผูกมัดในระยะยาว ซึ่งนี่อาจจะเป็นความสัมพันธ์ที่มอบความสุขและมิตรภาพดีๆ ให้กับคุณได้ แต่ถ้าหากใครคนหนึ่งนั้นไม่ซื่อสัตย์แล้วนั้นก็อาจจะเกิดข้อเสียหลายๆ อย่างตามมาได้ในความสัมพันธ์รูปแบบนี้
Cohabitation
‘Cohabitation’ หรือแปลเป็นไทยได้ว่าการอยู่ร่วมกัน ความสัมพันธ์รูปแบบนี้เป็นความสัมพันธ์ที่บอกเล่าถึงการย้ายไปอยู่กับพาร์ทเนอร์หรือคนรักของคุณซึ่งอาจสร้างความสนุกและตื่นเต้นในชีวิตคู่ของพวกคุณได้ เพราะพวกคุณจะได้ใช้ชีวิตด้วยกัน ปาร์ตี้ด้วยกัน และแชร์ช่วงเวลาต่างๆ ด้วยกันได้ ความสัมพันธ์รูปแบบนี้อาจจบลงด้วยการที่ความสนิทสนมของทั้งสองคนไม่เหมือนเดิม และเกิดเรื่องราวด้านลบต่างๆ ในความสัมพันธ์ เช่น การนอกใจ การเลิกรา รวมถึงการทะเลาะกัน
Independent
อีกหนึ่งความสัมพันธ์ที่น่าสนใจมากและตอบโจทย์กับยุคแห่งความหลากหลายใน พ.ศ. นี้อย่าง ‘Independent’ หรือ ‘ความสัมพันธ์ที่เป็นอิสระ’ บุคคลที่อยู่ภายใต้ความสัมพันธ์นี้นั้นล้วนมีอิสระและอยู่เหนือนข้อผูกมัด ความสัมพันธ์ชนิดนี้ไม่ได้หมายความว่าโสดหรืออะไรนะ แต่เป็นการที่พวกเขาสามารถสำรวจความสนใจและแสวงหาตัวตนของตนเองได้ในความสัมพันธ์
และอีกหนึ่งเรื่องที่สำคัญของความสัมพันธ์รูปแบบนี้คือพวกเขายังสามารถเชิญคนอื่นๆ เข้ามาร่วมในความสัมพันธ์นี้ได้ แต่ก็ต้องตั้งอยู่ในความยินยอมและความปลอดภัยภายใต้ความสัมพันธ์ที่ทุกคนล้วนมีทางเลือกเป็นของตัวเอง
Condependent
ตรงกันข้ามกับความสัมพันธ์แบบ Independent ก็คือ ‘Condependent’ หรือ ‘ความสัมพันธ์แบบพึ่งพาอาศัยกัน’ เป็นความสัมพันธ์ที่คู่รักหรือพาร์ทเนอร์ทั้งสองคนต่างๆ มีการตอบสนองในความสัมพันธ์ระหว่างกันแบบไม่พอดีหรือปกติ ยกตัวอย่างเช่น ฝ่ายหนึ่งเป็นคนเอาแต่ใจส่วนอีกฝ่ายเป็นผู้ให้มากเกินไป
ความสัมพันธ์ชนิดนี้จึงส่งผลให้เกิด ‘ความไม่เท่าเทียม’ ในความสัมพันธ์ แต่ทั้งสองฝ่ายก็ไม่สามารถแยกจากกันได้เพราะต่างฝ่ายต่างพึ่งพาอาศัยกันในความสัมพันธ์ จึงสรุปง่ายๆ ว่าความสัมพันธ์ชนิดนี้มีการพึ่งพาอาศัยกันมากเกินไประหว่างคู่รัก และมีขอบเขตที่ไม่ชัดเจนในความสัมพันธ์
Toxic
ซึ่งความสัมพันธ์แบบ Condependent นั้นอาจจะคล้ายๆ กับความสัมพันธ์แบบ ‘Toxic’ หรือ ‘ความสัมพันธ์เป็นพิษ’ หรือความสัมพันธ์ที่คู่รักฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งนั้นได้รับบาดเจ็บทั้งทางกายและทางใจซึ่งเป็นผลมาจากความสัมพันธ์นั้นๆ ลองนึกถึงลักษณะนิสัยที่เป็นการทำร้ายคนรักหรือพาร์ทเนอร์ในความสัมพันธ์หลากรูปแบบ เช่น การควบคุมพฤติกรรม การมีความลับซึ่งกันและกัน การตำหนิ การโกรธเคือง และการตัดสินเป็นต้น
A Good Fit
แต่วันนี้เราขอจบบทความลงด้วยรูปแบบความสัมพันธ์ดีๆ ที่ไม่ว่าจะเป็นคู่สมรสแบบ Monogamous หรือ Non-Monogamous หากมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อสุขภาพกายและจิตก็จะทำให้คู่รักนั้นพบกับความสุข สมดุล ปลอดภัย และมั่นคง อีกทั้งยังมีการสนับสนุนซึ่งกันและกันซึ่งตามมาในความสัมพันธ์แบบ ‘A Good Fit’ หรือ ‘ความสัมพันธ์แบบพอดี’ ความสัมพันธ์รูปแบบนี้ก็คือการที่พาร์ทเนอร์ในความสัมพันธ์รูปแบบต่างๆ นั้นให้กำลังใจกันและกัน ให้พื้นที่ส่วนตัว และแบ่งปันเรื่องราวต่างๆ ในชีวิตได้
จากความสัมพันธ์อันหลากหลายรูปแบบทำให้เราเห็นว่า ‘ความสัมพันธ์เชิงโรแมนติก’ นั้นมีความลื่นไหลมาก มีหลายความสัมพันธ์ที่ซ้อนทับอยู่ทั้งในเชิงบริบทและความหมาย แต่นั้นไม่ใช่เรื่องใหญ่หรือผิดอะไร เพราะความสัมพันธ์เชิงโรแมนติกหรือความสัมพันธ์รูปแบบต่างๆ ในปัจจุบันนั้นมีหลายรูปแบบมากและมีความสอดคล้องกัน คุณอาจจะเป็น Monogamous แต่คุณอาจจะมีความสัมพันธ์แบบ Kink ด้วย แต่สุดท้ายแล้วเราอยากให้ทุกคนเข้าใจในคอนเซปต์ของความสัมพันธ์รูปแบบต่างๆ และหาความสัมพันธ์ที่เหมาะกับคุณและคู่รักของคุณมากที่สุด
